2018 Asgari Ücret Kime Ne Fayda Sağladı?

2018 Asgari Ücret Kime Ne Fayda Sağladı?

Merhaba. Öncelikle 2018 asgari ücret tutarı AGİ dahil 1603 TL oldu. En düşük AGİ ise 152,21 TL oldu. Aslında bu yazının yazılış amacı yeni asgari ücret parametrelerini anlatmak değildir. Çünkü google’a 2018 yeni asgari ücret yazdığınızda tüm parametreler içeren yazıların çıkması Yaklaşık (0,37 saniye) sürüyor. Burada anlatmak istediğim konu farklı.

Yazıya başlamadan önce şu dipnotu da düşeyim. Ekonominin en temel prensiplerinden birisidir, sayılar üzerinden değil, oranlar üzerinden konuşmak gerekir.

Asgari ücret 1603 lira olduğu için bugün 1000 lira olan kira 1500 liraya çıktı, 40 liraya aldığın kıymanın fiyatı 60 lira oldu, 2.60’a bindiğin İzban 2.83’e çıktı derken alım gücü en iyi ihtimalle aynı kalır. Yazının yazılış amacı olarak; aslında amaçlanan şey alım gücünü arttırmak olmalıdır, yani 1.404 lira alan adama 1603 TL vermek vermek değil, 1.404 TL’nin değerini arttırmak ve enflasyonu azaltmak olmalıdır.

Öncelikle iktisadi bir terim olan nominal ücret ve reel ücreti tanımlamak gerekir. En basit tabiriyle nominal ücret brüt maaş gibidir. Kağıt üstünde ki paradır, göz boyar ve yalancıdır. Reel ücret ise daha farklı olarak enflasyonun etkilerinden arındırılmış ücrettir. Neyse onu ve gerçeği gösterir. Yapılması gereken de nominal ücreti değil, reel ücreti artırmak olmalıdır. Yoksa asgari ücreti 1603 değil 5000 TL yap istersen. Satınalma gücü artmadıkça bir işe yaramaz. Doların bir kaç ayda 30% değer kaybettiği ülkede yıllık enflasyon oranı 8% olmadığı için enflasyon oranı altında yapılan her zam aslında paranın alım gücünü düşürmektedir.  

Çok kısa şöyle örneklemek gerekirse. Ekonomide tek bir mal olduğunu varsayalım. O da domates olsun. Kilosu da 10 lira olsun. Sen 1400 lira maaşla ayda 140 kg domates alabilirsin. 12 ayda 1680 kg domates eder. Maaşın 2000 lira oldu diyelim. İlk ay yine 10 liradan 200 kg domates alırsın. Ancak, bütün tarım politikanı ithalat üzerine kurduğun, tohumundan gübresine ithal ettiğin, saçma sapan vergi politikalarıyla akaryakıttan vergi aldığın ülkede, artan talep yüzünden o domatesin kilosu 20 lira olur. 11 ay boyunca ayda ancak 100 kg, 12 ayda toplamda anca 1300 kg domates alabilirsin. senin maaş 2000 olur ama bir önceki yıl 1680 kg aldığın domatesten bu yıl sadece 1300 kg alırsın.

Çözüm asgari ücreti artırmak değil. İç üretimi artırmaktır. Domates üretemesen bile sanayi veya teknoloji malları üretip karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olmak, ihracatı öyle bir artırmak ki, karşılığında yaptığın ithalatın gayri safi yurt içi açığı negatif yönlü etkilememesi, yani dış ticaret fazlası vermek olmalıdır.

Son olarak şöyle bir veri verelim: Nisan 2017 raporuna göre geçen yılın aynı ayına oranla asgari ücret %7.9 arttı (1404 tl oldu) buna karşın enflasyon %11.87 arttı, alım gücü de % 3.5 düştü.

Yani veriden de görüldüğü üzere enflasyon oranı altında yapılan her zam zam değildir ve nominalde maaşını arttırsa bile alım gücünü azaltmaya yöneliktir.

Asgari ücret AGİ dahil! 1603 TL olacağına, KDV %3 olsa ya?

Saygılarımla,
iKMania