2016 Asgari Ücret ve 1300 TL Üzerine

Öncelikle okumayacaklar üzerine özet geçeyim: Devletin çay kaşığı ile verip dozer kepçesiyle geri alma durumudur.

2016 asgari ücret ve 1300 tl üzerine

Biliyorsunuz asgari ücret 2016 yılında 1300 tl'ye yükseltildi. Yalnız net 1300 tl'nin içerisinde şöyle bir kelime oyunu ve şark kurnazlığı da yaşandı. Aslında 2016 itibariyle asgari ücret net 1300 tl değil 1177 tl oldu. Evet evet yanlış duymadınız 1177 tl. Peki bu 1300 tl'nin kalanı nereden geliyor? Agi dediğimiz yani devletin ödediği asgari geçim indirmi yükseltildi. 123 tl. yani asgari ücret agi içinde net 1177 + 123 = 1300 tl oldu. Öncelikle 1300 + 123 = 1423 tl alacağım diye sevinenler 1. golü buradan yediler. Agi'nin asgari ücretin içine katılmasıyla 2. golde şuradan geldi. Bir işletmede yapılan fazla mesailerde alınacak para agi hariç olan net maaş üzerinden hesaplanacak. Yani işletmede fazla mesai yapan birinin saat ücreti 1300 tl üzerinden değil 1177 tl üzerinden hesaplanacak. 

Agi'nin yükseltilmesi kime yaradı? Öncelikle bekar, eşi, çocuğu olmayan bir kişinin cebine ay sonu net 1300 tl girecek. Eşi olan evli olan çocuğu olan veya 3 çocuğu olan 1300 tl'den fazla alacak. 2016 agi ve asgari ücretle ilgili tüm detayları tablodan rahatlıkla görebilirsiniz.

Asgari ücret 1300 tl oldu goygoyu üzerine reelde yani cebine giren değil ay sonu kalan parada çok büyük yükselme olmadı. 1300 tl olan asgari ücretle birlikte zamlar çığ gibi yağmaya başladı. Toplu ulaşımdan sigaraya doğalgazdan ekmeğe kadar zamlar sırada bekliyor.

Reelde asgari ücretin 1300 tl olması reelde cebinizdeki parayı yükseltmedi. Bunun yerine vergiler düzenlenseydi daha iyi olurdu. Size konunun burasını iktisatla anlatmam gerekecek. Bu arada iktisat mezunuyum ve eski bilgileri Allahtan hatırlayabiliyorum.

Nominal ücret ve reel ücret kavramları nelerdir? Biz buna iktisadi açıdan 'para aldanması' deriz ki halk arasında sazan yemi denilebilir. Yani agiyle beraber asgari ücretin 1300 tl olması tam manasıyla ''para aldanması''dır. Peki nedir bu iki kavram? 

Sanırım daha önceden brüt maaş ve net maaş kavramlarını duymuşsunuzdur? Peki nedir bunlar? Öncelikle brüt maaş; üniden yeni mezun olacak son sınıf öğrencisinin aklından geçen maaştır. Yani ona söylenen 'brüt maaş olan 1.5oo tl' den ssk primi, gelir vergisi, damga vergisi gibi kesintilerin olacağını bilmeden hayalini kurduğu ücrete brüt ücret denir. peki net maaş nedir? Mesleğinde 20. yılı dolduran adamın, brüt maaştan vergi, sosyal güvenlik primi ve diğer kesintiler yapıldıktan sonra eline geçeceğini bildiği maaştır. Genelde ev kirası ve faturalar ödenince de biter o kadar da nettir net maaş. İki kavramın tanımından net ve brütün farkını gördük sanırım. 

İşte nominal ücret ve reel ücrette buna benzemektedir. Yani şöyle ki, nominal ücret brüt maaş gibidir. Arka Sokaklar dizisi gibidir. olanı ve olması gerekeni değil olmayan bir şeyi gösterir. Kağıt üstünde ki paradır, göz boyar ve yalancıdır. Reel ücret ise daha farklı olarak enflasyonun etkilerinden arındırılmış ücrettir, Behzat Ç. gibidir. Neyse onu ve gerçeği gösterir. 

Konuyu daha fazla ayrıntılayacak olursam eğer, yarın işe gittiğinizde patronunuz size maaşında artık indirim yapacağım bundan sonra maaşını 1.3oo tl değil 1000 tl alacaksın dese herkes buna itiraz eder sanıyorum. ''İşçilerin parasal ücretlerinde yapılacak olan bir indirime itiraz ederlerken, parasal ücretleri aynı kalsa bile fiyatların yükselmesinden dolayı reel ücretlerde meydana gelen azalmaya karşı çıkmamalarıdır'' işte. Peki ben size ekmeğin fiyatı aynı ama gramajı düştü desem. Buna o kadarda sesiniz yükselmez ama işin şöyle bir boyutu vardır ki olayında özü burada yatar. Bir adam maaşının hepsiyle yani gidip 1000 tlnin hepsiyle ekmek aldı diyelim. Siz hiç hesaplandınız mı bir maaşınızla kaç tane ekmek alabilirsiniz? Ekmeğin gramajı 350 gramdan adam 1000 tlnin hepsine ekmek aldı. Yarın oldu ve patronu adamın maaşına %30 zam yaparak maaşı 1.3oo tl oldu ve aynı gün ekmeğin gramajı 250 grama düştü. Siz önceden 1000 tlye 300 gramdan 500 ekmek alıyorken yarın 1300 tlye 250 gramdan gene 500 ekmek almış olmuyorsunuz. Para aldanmasına gelmiş oluyorsunuz. Peki sizce aradaki fark ne oldu? ben söyleyeyim yukarıda açıkladığım işçi maaşının kesilmesini istemez ama parasal ücretleri aynı kalsa bile fiyatların yükselmesine ses çıkarmaz farkı oldu. 

Yanisi Türkiye'de ki bu enflasyon oranı ve reel piyasa durumu yaşanmaya devam ettikçe; göz boyamak için yapılan 1300 tl reelde ay sonunda cebinize kalan paraya etkisi olmadı. Dediğim gibi 1300 tl maaşınız oldu ama aynı zamanda diğer tüm ürünlere de 1300 tl değerinde zamlar geldi. Ayrıca agi'nin maaşın içine dahil edilmesi dışında bugün yarın işverenler yol ve yemek parası vermek yerine bunları da 1300 tl içinden karşıla derse o zaman seyreyin cümbüşü.

Yani toplayacak olursam eğer sizin maaşınıza enflasyon oranının altında zam yapıldığında Misal 1.ooo tlden 1.300 tlye çıktığında aslında sizin maaşınız artmamış tersine zam oranı enflasyon oranından aşağıda ise paranızın alım gücü bilakis azalmıştır bile. Burada kritik nokta enflasyon oranı olup dananın kuyruğu orada kopar. Enflasyon oranı %10 olan bir ülkede maaşınıza %5 zam yapılsa veyahut 2.ooo tl maaşınıza zamla 3.000 tlye çıktığında eğer enflasyon oranı o ülkede %15 ise para tuzağına düşmüşsünüzdür demektir. Bu biraz karmaşık konu ama konunun mantığı üç aşağı beş yukarı böyledir işte.

Konuyla ilgili son yorumum ise maçta 2 gol atan devlet en kazançlı olandır. Gıdım gıdım verdiğini zaten sgk payı, gelir vergisi gibi vergilerle verdiğinden fazla almaktadır. İşverenlerde 1 gol atarak agi içinde bir asgari ücret üzerine bundan sonra yemek, yol ve prim paralarını kesebilir. Maç kaybeden ise malumunuz bizim gariban halk oluyor, sen, ben, biz ve onlar.

Bilgilendireyim dedim.

Asgari ücretle ilgili son olarak şunu söyleyeyim. Asgari ücrete %30 zam yapılmasına rağmen gelir vergisi dilimi %1 bile arttırılmadi. Peki bu ne demek?

Mevcut vergi diliminden dolayı eylül de maaşınız 1180 tl ye düşecek. Kimse de demiyor ki vergi dilimi yükseltilmedi. Eylül ayına kadar geldiğinizde cebinize gelir vergisi diliminden dolayı 1180 tl girecek. buna İnsan Kaynakları dilinde "kümülatif vergi dilimi" denir. Anlatması zor bir konu. Eylülde vergi diliminiz %15 lere girip 1300 yerine 1180 aldığınızda anlarsınız :)