Mobbing Rüşvet Gibidir İspat Edilmesi Zordur

Mobbing!

Mobbing Rüşvet Gibidir İspat Edilmesi Zordur

Merhaba. Mobbing rüşvet gibidir varlığı kolay kolay kanıtlanamaz demişler. Peki öncelikle mobbing ne demektir? Kavram olarak ingilizce “mob” kökünden gelmekte olup, “mob” sözcüğü, aşırı şiddetle ilişkili ve yasaya uygun olmayan kabalık anlamındadır. Sözcük latince “mobile vulgus”tan türemiştir. İş yaşamında psikolojik taciz olarak nitelendirebiliriz.

Mobbing Tarihçesi 

Türkiye’de ilk mobbing davası 2006 yılında Jeoloji Mühendisler Odası’nda çalışan Tülin Yıldırım tarafından açıldı ve davayı kazanan taraf oldu. Tek tük açılan ve kazanılmaya başlayan davalar diğer davalara referans oldu. Zamanla mobbing davalarının sayısı artmaya başladı. Bu davalar çok büyük bir oranda tazminat davası şeklinde açıldı ve açılmaya devam ediyor.

Mobbing Ne Demektir?

Öncelikle şu ince çizgiyi çekmek lazım: Bir davranışın mobbing olarak kabul edilebilmesi için öncelikle sistematik bir şekilde devam etmeli ve amaç sizi sindirerek işten uzaklaştırmak olmalı. Mobbingi iş yerinde tartışmakla, iş yüküyle, terbiyesizlikle karıştırmamalı. Mobbing uzun bir dönem boyunca sürekli, sistemli ve sindirmeye yönelik olmalıdır. Sanırım buna 3 s kuralı diyebiliriz

Mobbing Ne Değildir?

Mobbingin ne demek olmadığını da şu anektodla anlatabiliriz herhalde. ABD’de gökdelenin birinde asansöre binen adam içeride yalnız bir kadın olduğunu görür ve aklından şu düşünce geçer, “Acaba bu kadına merhaba mı desem daha çok tazminat öderim yoksa hiç selam vermesem mi?” Çünkü tazminat davası takıntılı ABD’de, selam verse sarkıntılıktan, selam vermese saygısızlıktan kendisine bir dava açılma tehlikesi vardır. İşte bu örnekte olduğu gibi iş yerinizde her yaşadığınız olaya ‘’i like the mobbing mobbing’’ damgası yapıştıramazsınız. 3 s kuralını unutmayın; sürekli, sistemli ve sindirme amaçlı…

Mobbingin Hukuksal Boyutları

Mobbing davası nasıl açılır?

Mobbing’e uğradığını iddia eden işçi 4857 sayılı iş kanunu uyarınca iş akdini haklı sebepler ile feshedebilir ve kıdem tazminatını talep edebilir. Bu dava işverenin ikametgâhındaki yer mahkemesinde veya işçinin işini yaptığı işyerinin bağlı bulunduğu iş mahkemesinde açılır. Dava dilekçesi davalı sayısından bir fazla hazırlanarak delil listesi ile birlikte iş mahkemesine verilir.

Mobbing davasının harcı kaç liradır?

Mobbingten dolayı iş aktinin feshedilip kıdem tazminatı alacağı davası nispi harca tabidir. Dava değerinin binde 68,31 harç olarak ödenir. Bu rakamın dava açılışında ¼’ü ödenir kalan kısım dava bitince kalanı tamamlattırılır.

Davayı açan kişi delil göstermek zorunda mıdır?

Davanın sonucun hakimin karar verebilmesi için iddiaların ispat edilmesi gerekir bu nedenle mutlaka delil gösterilmesi gerekmektedir.

Delil ve şahit gösteremeyen kişi mobbing davası açabilir mi?

Açabilir ancak davasını ispat edemez ise davası reddedilir.

Mobbing davasında davacı şahit göstermek zorunda mı?

Hayır ancak davasını başka deliller ile ispat edemez ise şahidi de olmadığı için davası reddedilebilir.

Dava ne gibi sonuçlarla bitebilir?

Açılan dava kabul edilebilir, reddedilebilir veya kısmen kabul edilebilir.

Davanın sonunda işe iade kararı çıkabilir mi?

Bu davada mobbingten dolayı iş akdini kendisi feshettiği için burada açılacak dava işe iade davası değil maddi, manevi tazminat talep edebilir.

Davacı kıdem tazminatı dışında maddi ve manevi tazminat talep edebilir mi?

Mobbing sonuç olarak hukuken aynı zamanda haksız fiildir. Bu fiilden dolayı maddi ve manevi tazminat talep edilebilir.

Genelde mobbing davaları ne kadar sürede sonuçlanır?

Somut uyuşmazlığa göre değişiklik gösterse de genelde yerel mahkeme kararı yaklaşık 10 ayda temyiz incelemesi(yargıtay aşaması) de yaklaşık 6-8 ayda tamamlanır.

Mobbingi nasıl kanıtlayabiliriz? 

Yazının başında belirttiğim gibi mobbing rüşvet gibidir kanıtlanması zordur. Bu yüzden en önemli bölümü en sona sakladım. İşyerinde mobbing ya da psikolojik şiddete uğradığınızı düşünüyorsanız durumunuzu ispatlamak için şu yollara başvurabilirsiniz:

En önemli kanıt yolu tanıklardır. Fakat pratikte, işyerinde çalışan kişiler işverene karşı kolay kolay tanıklık yapmak istemezler. Dava açarsanız tanık olmaları için arkadaşlarınızı ikna etmeye çalışabilirsiniz. Bunun yerine durumunuzu bilen ama işten ayrılan kişileri de bulup tanık gösterebilirsiniz.

Hakaret içeren ya da sizi küçük düşürmeye yönelik istekler içeren yazışmaları, karşılıklı mailleri kaydedin ve gerekirse çıktılarını alın. Günün sonunda söz uçar yazı kalır demişler ve elinizde yazılı belge olması işinizi kolaylaştırır. Bu konuya ilginç bir örnek. ABD’de büyük harflerle yazılan bir mail direkt mobbing kapsamına girmektedir. Çünkü büyük harfle yazmak kişiye bağırmak anlamına gelmektedir.

Mahkemede beyan etmek üzere yaşadıklarınızı mutlaka not alın. Başınıza gelenleri gün gün an an mobbing günlüğü gibi tutabilirsiniz. Yer, tarih, konu, zaman.

İşyerinden ya da işverenden zamansız telefon aramaları olduysa bunları not edin ve gerektiğinde GSM operatöründen dökümünü alın.

Mobbing nedeniyle psikolojik açıdan zarar gördüyseniz mutlaka bir üniversitenin adli tıp bölümünden ruhsal durumunuzla ilgili rapor alın. Bu tür raporlar önemli birer delildir.

Yaşadığınız psikolojik saldırıları mutlaka yakınlarınızla ve güvendiğiniz iş arkadaşlarınızla paylaşın. Onları mahkemede tanık olarak dinletebilirsiniz.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın Alo 170 hattına şikayette bulunarak, yardım isteyin.

Saygılarımla,
iKMania