İbraname

İbraname

Merhaba. Çalışma hayatında işçilerle işverenler arasında en çok tartışma yaratan konuların başında işçilere imzalatan ibraname gelmektedir. Birçok işçi daha alacağı ücreti almadan ''tüm alacaklarımı aldım hakkım kalmamıştır'' yazılı kağıdı imzalayıp imzalamama arasında tereddüt yaşamaktadır. Öncelikle şunu belirteyim ki kanunda belirtilmemiş hallerde hazırlanan ibranamelerin bir hükmü yoktur. 

İbraname işçi ve işveren arasında imzalanan özünde bir sözleşmedir ve İş Hukukundan ziyade Borçlar Hukukunda düzenlenmiştir. Özünde sözleşme olan bu durumunda geçerlilik kazanması için bazı şartları taşıması gerekmektedir.

İbranamenin Geçerlilik Şartları Nelerdir? 

- İbranamelerin geçerli olması için gereken en önemli şartlardan biri iş sözleşmesinin feshedildiği tarihten en az 1 ay sonra imzalanması gerekmektedir. Bu durumu biraz açacak olursak eğer, hukuka uygunluk bakımından makul bir süredir ama uygulanabilirlik açısından hem işçilere hem işverenlere sorunluluk yaratır. Kanunun, sözleşme bittikten en az 1 ay sonra imzalanmalıdır demesi işçi lehine yorumdur ve istifa anında baskıyla imzalanan ibranamenin önüne geçmektir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta ibranamede yazılan tarihtir. İşverenler bu şartı yerine getirmek için ibraname tarihini 1 ay sonranın tarihini yazabilirler. Bu tarz bir durumda işçilerin herhangi bir çekincede olmasına gerek yoktur çünkü diğer şartları sağlayamadan imzalanmış bu ibraname geçersiz olacaktır.

- İbranameler yazılı ve ıslak imzalı yapılmalıdır. Sözle yapılan ibraname yok hükmündedir. 

-  İbranamenin geçerlilik şartlarından bir diğeri de ibraya konu olan işçinin tüm alacaklarının ayrı ayrı kalemlerde belirtilmesi ve eksiksiz, hatasız hesaplanması gerekmektedir. Yani pratikte uygulanan ve boş kağıda imzalanan ''tüm alacaklarımı aldım'' ya da ''şu kadar miktarı aldım hakkım yoktur'' yazıları geçersizdir. Örnek vermek gerekirse, kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde iş sözleşmesi sonlanmış bir işçiye ibraname imzalatılırken kıdem tazminatı karşılığı olarak ne kadar ödendiği, kullandırılmamış yıllık izinlerin karşılığı olarak ne kadar ödendiği açıkça yazılmalıdır. Aksi taktirde ibraname geçerli olmayacaktır. Bunun dışında varsa kıdem tazminat miktarı, ihbar tazminat miktarı, fazla mesai miktarı, hak edilmiş aylık ücret şeklinde ayrı ayrı kalemlerin belirtilmesi gerekir.

- İbranamenin geçerlilik şartlarından bir diğeri de hak edilen tüm ödemelerin noksansız ve banka aracılığıyla yapılması gerekmektedir. İşçiye elden ödenen ücretler işvereni sıkıntıya düşürebilir. Bunun yanında ibranameye konu olan alacakların ödendiğinin ispatı için de bankaya ödenmesi yasal zorunluluktur.

Sonuç olarak iş sözleşmesinin sona erdiği tarihte imzalanmış ibraname geçersizdir, ibranamede alacaklar ayrı ayrı kalemde belirtilmiş olsa bile eksik yapılan ibraname geçersizlik yaratır, tüm kalemler doğru, tarihinde doğru olduğu bir ibranamede ödeme bankadan yapılmamışsa geçersizlik yaratır. Borçlar Kanununda tüm bu belirtilen şartları taşımayan ibraname her halde geçersizdir ve uyuşmazlıkta yasal hak aranabilir. Bunun yanında ibranameyle ilgili hak düşürücü süre 5 yıldır. İşveren kanadı da imzalanmış ve özlük dosyasına konulmuş ibranameleri 5 yıl süreyle saklamaları gerekir. 

Örnek ibraname formunu da linkten indirebilirsiniz

Saygılarımla,
iKMania