İş Hukukunda Çalışma Süreleri ve Fazla Mesai


İş Hukukunda Çalışma Süreleri ve Fazla Mesai

Haftalık ve Günlük Çalışma Süresi Kaç Saattir?

İş hukukunda haftalık çalışma süresi en çok 45 saattir. Bu 45 saatlik çalışma çeşitli şekillerde bölünebilir. 45 saati aşan çalışmalar fazla çalışmaya (fazla mesaiye) girer.

Günlük çalışma süresi ise en fazla 11 saattir. Buna göre, haftalık normal çalışma süresi işyerlerinde denkleştirme esasıyla, günlük 11 saati aşmamak koşulu ile haftanın çalışılan günlerine farklı şekilde dağıtılabilir.

Ara Dinlenmesi Süreleri Ne Kadardır?

Günlük çalışma süresinin ortalama bir zamanında o yerin gelenekleri ve işin gereğine göre ayarlanmak suretiyle işçilere;

a-4 saat veya daha kısa süreli işlerde 15 dakika,
b-4 saatten fazla ve 7.5 saate kadar (7.5 saat dahil) süreli işlerde 30 dk.,
c-7.5 saatten fazla süreli işlerde 1 saat,
Ara dinlenmesi verilir.

Bu dinlenme süreleri asgari olup aralıksız verilir. Ancak bu süreler, iklim, mevsim, o yerdeki gelenekler ve işin niteliği göz önünde tutularak sözleşmeler ile aralıklı olarak kullandırılabilir. Dinlenmeler bir işyerinde işçilere aynı veya değişik saatlerde kullandırılabilir. Ara dinlenmeleri çalışma süresinden sayılmaz.

Gece Süresi ve Gece Çalışmaları Nedir?

Gece çalışması en geç saat 20.00’de başlayarak en erken saat 06.00’ya kadar geçen ve en fazla 11 saat süren döneme denir. İşçilerin gece çalışmaları 7.5 saati geçemez. Bunun istisnası ise turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerdir. Bu işlerde işçinin yazılı onayının alınması şartıyla yedi buçuk saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilir. Gece çalıştırılacak işçilerin sağlık durumlarının gece çalışmasına uygun olduğu, işe başlamadan önce alınacak sağlık raporu ile belgelenir. Gece çalıştırılan işçiler en geç 2 yılda bir defa işveren tarafından periyodik sağlık kontrolünden geçirilirler. İşçilerinin sağlık kontrollerinin masrafları işveren tarafından karşılanır. Gece çalışması nedeniyle sağlığının bozulduğunu raporla belgeleyen işçiye işveren, mümkünse gündüz postasında durumuna uygun bir iş verir. İşveren gece postalarında çalıştırılacak işçilerin listelerini ve bu işçiler için işe başlamadan önce alınan ve periyodik sağlık raporlarının bir nüshasını Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ilgili bölge müdürlüğüne vermekle yükümlüdür. Postası değiştirilecek işçi kesintisiz en az 11 saat dinlendirilmeden diğer postada çalıştırılamaz.

Fazla Mesai Nedir?

Fazla mesai şuan yürürlükte olan 4857 Sayılı İş Kanunun gerekli hükümlerinde belirtilen haftalık çalışma saati olan 45 saati aşıldığında yapılan uygulamadır.

Fazla Çalışmanın Sınırları Nedir?

Fazla Mesai yılda 270 saati, ayda 90 saati, günde 3 saati geçemez.  
Haftalık 45 saati aşan çalışmalar ile haftalık 45 saatin aşılıp aşılmadığına bakılmaksızın 7.5 saati aşan gece çalışmaları ve 11 saati aşan gündüz çalışmaları,fazla çalışma sayılmaktadır.

İş Hukukunda Fazla Mesainin İspatı Nedir?

İşçilerle işveren arasındaki en büyük anlaşmazlıkların çıktığı iş hukuku konularından birisidir. Fazla mesaiyle ilgili bir durumda işçinin ispat etmesi gerekmektedir. Fazla mesainin ispatı konusunda da işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş-çıkışları gösteren belgeler, fazla mesai yapıldığına ilişkin işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, belge bulunmaması halinde mahkemeler tanık beyanlarıyla da karar vermektedirler. Yargıtay, işyerinde mesaisini kendisi belirleyen üst düzey yönetici çalışanın fazla çalışma alacağına hak kazanmadığı kabul edilmektedir.

Fazla Mesai İçin İşçinin Onayı Gerekir Mi?

Fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma yaptırmak için işçinin yazılı onayının alınması gerekir. Zorunlu nedenlerle veya olağanüstü durumlarda yapılan fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma için bu onay aranmaz. Fazla çalışma ihtiyacı olan işverence bu onay her yıl başında işçilerden yazılı olarak alınır ve işçi özlük dosyasında saklanır.

Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılmamış ise söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayının alınması gereklidir.

Fazla Mesai Nasıl Hesaplanır?

* FAZLA MESAİ HESAPLAMA
BRÜT / 225'e Böl. 1 saatlik Ücret
1 saatlik Ücret * Fazla Mesai Saati
Çıkan Sonuç * 1.5 = FAZLA MESAİ TL

Her bir saatlik fazla çalışma karşılığında işçiye ücretinin yüzde 50 fazla ödenmesi gerekir. Fazla mesai ücretleri %50 zamlı ödenir. Örn. 10 TL/saat = 15 TL/saat

Örneğin, brüt saat ücreti 10 TL olan bir işçinin ay içinde 5 saat fazla çalışma yapması halinde normal ücretine ilave olarak 5 x 15 TL üzerinden 75 TL fazla çalışma ücreti alması gereklidir.


Ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatili günlerinde işçiler çalışmamış olsa dahi o günün ücreti ödenir. Bunun dışında resmi tatil veya ulusal bayramlarda çalışan işçilere % 100 zamlı yani iki katı olarak ücreti ödenir. Eğer işçi ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatili günlerinde işyerinde fazla mesai yapmış ise fazla mesai ücretinin yüzde 50 değil, yüzde 150 zamlı ödenmesi yani normal ücretinin ikibuçuk katı ödenmesi gerekir.

Fazla mesai ücretinin hesaplanabilmesi için öncelikle işçinin saat başına düşen ücretinin bulunması gerekir. Saat başına ücretin hesabında ise çıplak ücret esas alınır. Yani, yol, yemek, prim, ikramiye gibi ödemeler hesaplamaya dahil edilmez. Bu şekilde saat başına düşen ücret bulunduktan sonra yukarıda belirtildiği şekilde fazla mesai ücreti bulunulur, yani kaç saat fazla mesai yapılmışsa saat başına düşen ücretle çarpılır ve brüt mesai ücreti bulunur.

Öte yandan fazla mesai ücreti sigorta primine ve vergiye dahil olduğundan, brüt mesai ücretinden işçi hissesi olarak yüzde 15 sigorta primi kesintisi, ayrıca gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılır, bu şekilde işçiye net olarak ödenecek fazla mesai ücreti bulunmuş olur.


Saygılarımla,
iKMania

0 comments:

İhbar Tazminatı Hesaplama


                                                                               İhbar Tazminatı Hesaplama 

Merhaba. İşçi ve işveren arasında imzalanan bir sözleşme olduğu için ayrılacak taraflar bu kararlarını karşı tarafa belli bir süre önce aktarmakla yükümlüdürler. Bu da şu manaya geliyor, eğer siz istifa ediyorsanız minimum 2 hafta öncesinden, eğer işveren sizi işten çıkaracaksa da gene minimum 2 hafta önceden bunu size tebliğ etmek durumundadır.

0 – 6 Aylık Çalışan İçin
2 Hafta
6 Ay – 1,5 Yıllık Çalışan İçin
4 Hafta
1,5 – 3 Yıllık Çalışan İçin
6 Hafta
3 Yıl ve Üzeri Çalışan İçin
8 Hafta

İhbar  tazminatı, işçinin iş kanunundan doğan hakkıdır. Çeşitli sebeplerle işten çıkartılan işçiye çalışma süreleri göz önünde bulundurularak verilen tazminattır. İşveren ve işçi, iş akdin feshinde bildirim sürelerine uymak zorundadır. Kendi isteğiyle işten ayrılan işçi ihbar tazminatına hak kazanamaz.
İhbar tazminatından sadece gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılır. Bunun dışında her hangi bir yasal kesinti yapılmaz. 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 17. maddesine göre işçi veya işveren, iş sözleşmesini yukarıda belirten bildirim sürelerine uymadan sona erdirirse bildirim süresine ait ücret tutarını ihbar tazminatı olarak öderler. İhbar tazminatı, işçinin hizmet süresine bakılarak hesaplanır. Herhangi bir iş sözleşmesinin feshi sonucunda ihbar tazminatı ödenmesi gerektiğinde, brüt ücret esas alınmaktadır. İhbar tazminatı belirlenirken, işçiye ödenen temel ücretin yanında, kendisine düzenli olarak sağlanan tüm ek ödeme ve menfaatlerin tutarları dikkate alınacaktır. Bu anlamda, işçiye yapılan yemek yardımları, yol yardımları, düzenli olarak verilmesi şartıyla ikramiyeler ve buna benzer tüm düzenli ödemeler, ihbar tazminatı hesabında belirleyici olmaktadır. Fazla mesai ücreti, genel tatil ücreti ve hafta tatili ücreti gibi ücretler, ihbar tazminatının hesaplanmasında dikkate alınmaz. Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir.
Bildirim şartına uymayan taraf bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır. İşveren bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir. İş Kanunumuzda ihbar süreleri haftalıktır.

(İhbar tazminatı hesabında haftalar toplanıp ay hesabı yapılmaz. Bir hafta 7 gün olarak kabul edilir)

 İHBAR TAZMİNATI HESAPLAMA GENEL FORMÜL

30 Günlük Brüt Ücret / 30 Gün=     Günlük Ücret
Çıkan Günlük Ücret * 7 Gün=            Haftalık Ücret
Kaç Haftalık İhbarı Varsa * Çıkan Haftalık Ücret=     Brüt Ücret
Gelir Vergisi: Brüt Ücret * 0,15 (%15)=
Damga Vergisi: Brüt Ücret * 0,00759 =
Brüt Ücret – (Gelir Vergisi + Damga Vergisi) = NET İHBAR TAZMİNATI

Bu bildirim süreleri; İhbar süresi tespit edildikten sonra bu süreye karşılık gelen aylık brüt gelir giydirilmiş aylık brüt ücret üzerinden hesaplanır. Gelir vergisi ve damga vergisi kesintileri yapılır.

ÖRNEK: Son 30 günlük brüt ücreti 2500 TL 4 yıllık bir personelin ihbar tazminatını hesaplarsak;
 8 haftalık ihbar tazminatı vermemiz gerekmektedir.

2500 / 30 gün = 83,33 TL Günlük
83,33 x 7 gün = 583,31 TL Haftalık
8 hafta x 583,31 = 4,666.48 TL Brüt İhbar Tazminatı
Gelir Vergisi : 4,666.48 x 0,15 (%15) = 699,972 TL
Damga Vergisi: 4,666.48 x 0,00759 = 35,41TL
4,666.48 - (699,972 + 35,41) = 3,931.098 TL NET İHBAR TAZMİNATI

Excel'de tablo olarak ihbar tazminatı hesaplama formülünü linkten indirebilirsiniz.

İhbar süresi ve tazminatıyla ilgili daha detaylı yazıya da bu
linkten ulaşabilirsiniz.


Saygılarımla,
iKMania

0 comments:

Yıllık Ücretli İzin Talep Formu


Yıllık Ücretli İzin Talep Formu

Merhaba. Bu örnek formu yıllık ücretli izin taleplerinde kullanabilirsiniz. Günlük ücretsiz veya yasal/mazeret izinlerinde farklı bir form kullanabilirsiniz.

Örnek yıllık ücretli izin talep formunu linkten indirebilirsiniz
Saygılarımla,
iKMania

0 comments:

Yıllık İzin İş Akış Şeması


Yıllık İzin İş Akış Şeması

Merhaba.
4857 Sayılı İş Kanununda yer alan yıllık izinler şu şekildedir;

1 Yıldan - 5 Yıla Kadar (5.Yıl Dahil) : 14 Gün

5 Yıldan Fazla – 15 Yıldan Az Olanlar : 20 Gün
15 Yıl (Dahil) – Daha Fazla Olanlar : 26 Gün
* 18 Yaşından Küçük veya 50 Yaşından Büyükler İçin : 20 Gün

Şirketinizde ki çalışanların yıllık izin talepleri olduğunda bu tarz yıllık izin iş akış şemasını kullanarak bir ‘’yıllık izin prosedürü’’ oluşturabilirsiniz.
Linke tıklayarak örnek iş akış şemasını indirebilirsiniz.

Saygılarımla,
iKMania

0 comments:

İşkur Puantaj İş Akış Şeması


İşkur Puantaj İş Akış Şeması

Merhaba. Şirketinizde uyguladığınız ‘’İşkur İşbaşı Eğitim Programı’’nda personel puantaj bilgilerini www.iskur.gov.tr üzerinden sisteme girmeniz lazım. Bu iş akış şemasında da puantaj bilgilerini sisteme girme aşamalarını görebilirsiniz. İşkur mevzuatı sürekli güncellendiği için ilerleyen tarihlerde bir değişiklik olursa akış şemasını ona göre revize edebilirsiniz.

Linke tıklayarak iş akış şemasını indirebilirsiniz.


Saygılarımla,
iKMania

2 comments:

İşe Alım İş Akış Şeması

İşe Alım İş Akış Şeması

Merhaba. İş akış şemaları bir diğer adıyla akış diyagramları benim çok sevdiğim ve yararlı bulduğum konuların başında gelmektedir. Askere gitmiş olanlar bu akış şemalarını iyi bilir. Askeri mantıkta hazırlanan bu diyagramlarla her işin sürecini ve yapılış şeklini tabiri caizse ‘’babaanneye anlatır gibi’’ aktarabilirsiniz.  Aklınıza gelebilecek tüm konularda bir iş akış şeması çizebilirsiniz. Bunun en güzel örneği ‘’çay yapma iş akış şeması’’ bile çizilebilirsiniz. Günlük hayatı oldukça kolaylaştıran bu şemaları şirketinizde uygulayarak belirli bir sistem yaratabilirsiniz.

Her şirketin kendi kurum kültürü farklılık göstermekle beraber bir personelin işe alınma işlemleri şemadakine benzerlik göstermektedir. Linke tıklayarak iş akış şemasını indirebilirsiniz.



İş akış şeması örnek form

Saygılarımla,
iKMania

0 comments:

İşe Alma Check-List



İşe Alma Check-List 
Örnek Form

Merhaba. İşe personel alırken bu check-listi kullanabilirsiniz. Herhangi bir hataya veya unutkanlığa mahal vermemek için bu tarz check-list, prosedür ve iş akış diyagramları benim çok sevdiğim ve kullandığım işlemlerin başında gelmektedir. Çok yakın bir tarihte işe alma iş akış diyagramına da sitede yer vereceğim.

İşe alma Check-List kullanarak gözden kaçabilecek herhangi bir belgeye karşı önlem almış olursunuz. Bu check-listi aday aday ayırabileceğiniz gibi tek formla bütün dosya belgelerini kontrol edebilirsiniz. Her şirketin kendi kurum kültürü farklıdır ama genel olarak işe alma prosedürleri üç aşağı beş yukarı aynıdır. Sizde çalıştığınız işle alakalı gerekli belgeleri ekleyip çıkarma yaparak formu revize edebilirsiniz.

Saygılarımla,
iKMania
İşe Alma Check-List Örnek Form

1 comments:

İşyerinde kurumun mail adresiyle flört etmek


Merhaba. Bu habere nasıl bir başlık koyabilirim aslında bulamadım. İşyerinde flört yaşamak suç mu yoksa kurum mail adresini veya bilgisayarını kişisel çıkarlar için kullanmak mı suç veya bunun kombosu olarak işyerinde kurum mailini mesai saatleri içerisinde flört etmek için kullanmak mı suç? Sanırım en doğru başlık bu oldu.


Son yaşanan olayda Anayasa Mahkemesi, iş yerinde flört eden çalışanlarını işten çıkaran, şirket mailindeki yazışmaları da delil olarak gösteren işvereni haklı buldu.
Anayasa Mahkemesi tarafından alınan bu kararda çalışanların mahremiyetini içeren kurumsal e-postaların işverenler tarafından okunabileceğine karar verildi. Yani bu haberde vurgu yapılması gereken esas şey iki çalışanın gönül ilişkisine girdiği için çıkarılması değil, kurumsal mail adresini kullanarak işten çıkarılmaları olayıdır.

Şirketlerin, çalışanlarının kendi bünyelerinde flört yaşayıp yaşamamayı serbest bırakması veya yasaklaması tamamen kurum kültürüyle alakalıdır. Bir çok şirkette çalışanların aralarında aşk yaşaması yasaklanmıştır. Özellikle çok uluslu veya büyük şirketlerde ki tepe yönetimde bulunan çalışanların rakip firmalarda tepe yönetiminde bulunan sevgilisi veya eşi varsa bu durum dolayısıyla kendi çalışanına negatif bakıç açısıyla yaklaşmaktadır. Kimi şirketlerde genel ahlak çerçevesinde bunu serbest bırakabilmektedir. Haberde esas dikkat edilmesi gereken şey aralarında flört eden çalışanların bunu kurumun mail adresinden yapmalarıdır ve mesai saatleri içerisinde şirket bilgisayar ve mail adresini kişisel çıkarlar için kullandıkları için haksız duruma düşmüşlerdir.

Flört eden 2 çalışan işe iade davası açmış ve işverenin mahremiyetlerine ilişkin özel bilgiler içeren kurumsal e-postaların işverenleri tarafından incelendiğini ve içeriklerinin okunduğunu; bu sebeple özel hayata saygı ve haberleşmenin gizliliği ilkelerinin ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir. Fakat Anayasa Mahkeme kararı sonucu e-posta hesaplarının kişisel amaçlar için kullanımınına kanaat getirdi ve işvereni haklı buldu.

Daha öncede alınan Yargıtay kararıyla, çalışanların işyerinde şirket bilgisayarlarını ve mail adreslerini kişisel çıkarlar için kullanımı işten çıkış sebebi olabiliyor. Yani şirket bilgisayarından bahis oynamak veya porno sitelere girmek işten çıkış sebebidir.

Son bir dipnot, şirkette birine yürüyecekseniz eğer kurumun mail adresinden değil DM'den yürüyün! J

Saygılarımla,
iKMania

0 comments:

Yıllık İzin


Yıllık İzin

Merhaba. 4857 Sayılı İş Kanununda yer alan yıllık izinler şu şekildedir.


Mevcut yasada son çıkan kanun hükmünde kararnamelerle yıllık izinlerin kullanım şekli yeniden belirlendi. Yapılan değişikliğe göre izin süreleri, tarafların anlaşması ile bir bölümü 10 günden aşağı olmamak üzere bölümler halinde kullanılabilecek. Bu düzenlemeye göre izin süreleri ve kullanma şeklini detaylı açıklayalım.

Yıllık izine hak kazanabilmek için işçilerin işyerinde işe başladığı ilk günden itibaren (deneme süresi dahil olmak üzere) 365 gün geçmesi gerekiyor. Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yukarıda belirtilen yıllık ücretli izin sürelerine 4 gün daha ekleniyor. 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi de 20 günden az olamıyor.
6704 sayılı kanunundan önce yıllık izinler tarafların anlaşması ile bir bölümü 10 günden aşağı olmamak üzere en fazla 3’e bölünüyordu. Bu düzenleme 6704 sayılı kanunla değişti. Yeni düzenlemeye göre yıllık izinin bir bölümü 10 günden aşağı olmamak üzere kalan kısmı bölümler halinde kullanılabilecek.

Örneğin, yeni sisteme göre işçinin kullanacağı izninin bir bölümü 10 günden aşağı olamayacak. 1 yıllık kıdemi olan işçi, yeni sistemde 14 günlük yıllık izninin bir bölümünü 10 gün olarak kullandıktan sonra kalan kısmı 1+1+1+1 şeklinde, 1+3 şeklinde veya 2+2 şeklinde kullanabilecek.

Aynı şekilde yıllık izni 20 veya 26 gün olanlarda bir bölümünü 10 günden aşağı olmamak üzere kullandıktan sonra kalan kısımları istedikleri şekilde anlaşmak suretiyle kullanabilecekler.

Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresine ayrıca eklenecek. Buna göre 14 gün izni olan bir çalışanın izni 16 gün olarak değerlendirilecek. Burada işçilere ufak bir tüyo vermek gerekirse yıllık izinden daha fazla faydalanmak için yıllık izin sürelerinin başlangıç veya bitiminin hafta tatiline veya dini ve ulusal bayramlara denk getirilmesi gerekiyor. Yani bayramlardan önce veya sonraya yıllık izin sürelerinin denk getirilmesi 1 gün yerine işçilerin 3 veya 4 gün yıllık izin kullanmalarını sağlayacak. Örneğin 19 Mayıs, 30 Ağustos tarihlerinden bir gün önce yıllık izin kullanılması durumunda izin süresi 2 gün olarak uzayacak.

Saygılarımla,
iKMania

0 comments: