Haftada 4 gün çalışma 3 gün tatil mi, yoksa 6 gün çalışma 1.5 gün tatil mi daha verimli olur?

Merhaba,

Belki duymuşsunuzdur. Rusya'da yeni sunulan yasa tasarısıyla haftada 4 gün çalışma 3 gün tatil modeline geçiyor. Bilindiği üzere İsveç'te de günde 6 saat mesai oluyor. Yunanistan, İtalya, İspanya gibi ülkelerde öğleden sonra siesta oluyor ve devlet daireleri dahil kapalı. Yani elin kapitalisti de komünisti de iş yaşamında kartları yeniden dağıtıyor!

Günümüz iş dünyasında hala daha 1950'lerden kalma modelle iş yapılması ilginç. Yani bundan 70 yıl öncesinde Henry Ford'un ortaya attığı modelde 8 saat uyu, 8 saat çalış, 8 saat dinlen modeli 2019 artık pek işlemiyor. (Günde 8 saat mesai kavramının ortaya çıkışıyla ilgili Henry Ford yazımı blogtan okuyabilirsiniz)

Günümüz hız ve tüketim çağı. Netflix'de izlenecek o kadar dizi ve film, okunacak o kadar kitap, izlenecek o kadar film, oynanacak o kadar oyun, gezilecek o kadar yer ve ülke var ki 8-6 kalıbı arasında preslenen insanlar zincirlerini bir türlü kıramıyor ve kendi kaçış rampalarını oluşturuyorlar. Mesela bizzat ben dahil bir çok tanıdığım iş yaşamından arta kendilerine kalan zaman o kadar kısıtlı olduğu için uykularından fedakarlık ederek 1'e 2'ye kadar Netflix izliyorlar.

Belki duymuşsunuzdur Türkiye 38 adet OECD ülkeleri arasında mesai saatleri en fazla ve en uzun çalışan ülkeler arasında ilk sırada. Peki Meksika'dan bile beter durumda en uzun ve en çok çalışan ülke olarak verimliliğimiz ne durumda? Bal yapmayan arı gibi miyiz yoksa tavşanı geçen kaplumbağa mı?

Rusya'daki haftada 4 gün çalışma 3 gün tatil ve İsveç'in günde 6 saat mesai yapma olayına dönecek olursak eğer her zaman savunduğum bir durum vardır ve keşke yüksek lisansımı performans yönetimi üzerine değil de bu tez üzerine kursaydım. Türk iş dünyasında her zaman niteliğe değil niceliğe bakılıyor. Yani günde 12 saat çalışan ama yaya çalışan adam her zaman ''çok çalışan'' damgası yerken 8 saat çalışan ama az zamanda daha verimli çalışanlar göz ardı ediliyor. Konu hakkında bilimsel değerler mevcut değil ama insan psikolojisini bildiğimiz için az çok tahmin edebiliyoruz. Haftanın her 6 günü bir insanı 10 saat mesaiye diktiğinizde verimli çalıştırıyor olmuyorsunuz. Özellikle beyaz yaka olarak çalışanlar, kendinizde de deneyimleyeceğiniz üzere sabah 9'dan öğlen 12'ye kadar ayılma, kahvaltı, dedikodu faslıyla çeyrek bitiyor ve sonrasında yemeğe çıkılıyor. Yemekten sonrada saat 3'e kadar kahve, çay, dedikodu ve yemek sonrası çöken uyku mahmurluğuyla saat 3 ediliyor. Saat 3'ten sonrada 6'ya kadar toparlanma ve bir göz saatte de paydos ve servis saatini bekleyerek gün bitiyor. Yapılacak tüm işlerde de insan psikolojisi olarak ''ne de olsa günde 10 saat buradayım bir ara yaparım'' psikolojisine giriliyor. Özellikle ülkenin yarısı da cumartesi mesai yaptığı için %20 verimle günde 10 saat ve cumartesi de aynı iş yerinde tutulunca verimli çalışmıyor. Bunun yerine Rusya'da da üzerine kurulan tez gibi siz insanları 6.30'da dikip 8'de işyerine getirmek yerine uykusunu almış bir şekilde uyanmaya ve insancıl saatte çalışmasına olanak tanırsanız hem insanlar günde 10 saat değil de 6 saat mesaide olacağının farkında olup kısıtlı zamanda daha verimli çalışıyorlar hem de kendi hobisi, ailesine vakit ayırdığı için daha motive olmuş, çalışan bağlılığı sağlanmış ve %80 performansla çalışan yakalamış oluyorsunuz. Unutmayın ne kadar ekmek o kadar köfte!

Nalına vurduk şimdi de biraz mıhına vuralım...

Peki biz ülkemizde böyle güzel ütopyaları görür müyüz? Şahsen ben 31 yaşındayım ve bunu göreceğime inanmıyorum. Belki bir 50 sene sonra ancak her işyerinde haftasonu tatil moduna geçiş yapabiliriz. Onun dışında her ne kadar günümüz z kuşağı iş dünyasında yabana atılsa da bu düzeni değiştirecek olan isim bence onlar olacak. Şuanki koca holdingten mahalle esnafına, tekstil fasoncusundan ülkenin en büyük lojistik firmasına kadar tüm işverenler x veya babyboom kuşağı. Yani x kuşağının ''çalışmak için yaşamak'' bakış açısı yıkılmadığı sürece bu iş zor. Y kuşağı olarak bizde ara kuşakta olduğumuz için bizi pas geçecek ve çalışmak için yaşamaktan ''yaşamak için çalışmak'' felsefesini benimseyen z kuşağı patron oğulları yönetime geçmeye başladıkça 8-6 cumartesi yarım gün kalesi yıkılacak. Yani geleceğimizi kurtaracaksa Berkecanlar, Itırsular kurtaracak :)

Üzerine koca bir tez yazılacak olan haftada 4 gün çalışma 3 gün tatil mi, yoksa 6 gün çalışma 1.5 gün tatil mi daha verimli olur tartışmasında bence kazanan belli. Rusya'yı bu güzel atılımı için tebrik eder, yazıyı daha fazla uzatmadan konuyu en güzel tarif eden bir Rus atasözü yorumuyla noktalıyorum.

"Cumartesi günü eşekler ve Türkler çalışır , pazar günü sadece Türkler çalışır. "

Saygılarımla,
iKMania