İşe Alımlarda Yetkinlik mi Deneyim Mi?

İşe Alımlarda Yetkinlik mi Deneyim Mi?

Merhaba. Mizah haber sitesi olan Zaytung’da trajikomik bir espri vardı. 30 yaşına kadar tecrübesi yok diye işe alınmayan genç 30 yaşından sonrada yaşlı diye işe alınmayarak kariyerine devam etti diye. Peki bu esprinin günümüzde bire bir gerçeklikte yaşanmadığının kanıtı var mı ve deneyimi yok diye alınmayan kişilerin içindeki yetkinlikleri nasıl keşfedeceğiz?

İşe alımlarda yetkinlik mi deneyim mi önemlidir konusu son zamanlarda yeterince irdelenmektedir. Bir işe alımcının günün sonunda aslında aklında ki tek soru işareti mülakata gelen ‘’O’’ kişi bu işe uygun mudur değil midir sorusudur. Hal böyle olurken adayda aranan yetkinlikler veya şu kadar yıl tecrübe olayları hep bu kapıya çıkmaktadır. Aranan tecrübe demişken buraya da bir parantez açmak istiyorum. İlanlarda belirtilen deneyim yılının net tarifi yoktur. Yani özellikle Türkiye’de belirli kalıpları kırmak zordur. Örneğin en az 5 yıl deneyimi olsun denilen bir ilana 4.5 yıl deneyimi olan kişi başvurmasın mı? Veya 7 yıl, 9 yıl, 13 yıl gibi absürt ara rakamlarda deneyim yılı isteniyor. Mesela neden 10 yıl değilde 9 yıl tecrübesi olsun? Olayı bu açıdan irdelediğimizde varılmak istenen sonuç bahsettiğim gibi sadece o adayın o işe uygun olup olmadığı ve o işi yapıp yapamayacağının ölçülmek istenmesidir.

Aslında bu iki farklı kriterde ilgili pozisyona, pozisyonun gereklerine göre değişkenlik gösterir. Kurumun stratejilerine, hedeflerine göre bazen yetkinlik bazen deneyim ön plana çıkar. Her pozisyon, her görev, her şirket, her hedefe göre değişebileceği gibi zamana göre de değişkenlik gösterebilir.

Her işveren tecrübeli eleman çalıştırmak ister. Kariyer portallarında yayınlanan ilanların büyük çoğunluğunda da bu karşımıza çıkar. Üst düzey pozisyonlar için evet, deneyim çok önemli bir faktör fakat yeni mezunlar için yetkinlikler önem kazanmaktadır.

Peki bana göre işe alımlarda yetkinlik mi önemlidir yoksa deneyim mi? Bu tartışmada ben yetkinliklerin 1-0 önde olduğunu düşünüyorum. Tabi ki pozisyona ve şirkete göre bu kriterler değişmekle beraber her zaman için yetkinlik > deneyim olmalıdır. Çünkü çok spesifik meslekler dışında her işi minimum 2 ay maksimum 6 ayda öğretirsiniz. Örneğin ‘’personel özlük’’ alanında sıfırdan yetiştirmek için bir İK aldınız diyelim. Bu İK’ya tüm SGK mevzuatını, iş hukukunu, bordro yapmasını, yasal işten çıkışları, resmi kurumlarla yazışmaları ve diğer tüm süreçleri 7-8 ayda çok rahat öğretirsiniz ama o kişinin içinde İK olmak için gereken belli başlı yetkinlikler yoksa bir nevi o cevheri işleyemezsiniz. Genel olarak da deneyim olmadan yetkinliğin pek bir anlamı olmuyor, yetkinlik ve davranışlar geliştirilebilir. Sıfırdan başlandığını düşünürsek ilk adım yetkinlik, çalışma hayatı arttıkça zaten deneyim kazanılmış oluyor.

Sonuç olarak bir çok İK’cı bir çok departman müdürü birçok işveren ve birçok iş arayanlar için bu sorunun net ve tek doğru cevabı yoktur. Yetkinlik; bilgi, duygu ve düşüncenin davranışa dönüşmüş halidir ve geliştirilebilir, yetkinlik olduğunda da doğal olarak deneyimi getirir. Eğer sıfır tecrübesi olan yeni mezun birinden deneyim istenmeyeceği için işe alımlarda yetenekleri ölçülmelidir, deneyimli kişiler içinse yetkinlik+deneyimleri iş görüşmesinde sorgulanmalıdır.

Saygılarımla,

iKMania