İş Arama İzni

İş arama izni nedir?

4857 sayılı iş kanununda belirtilmiş olan, işçinin ihbar süreleri içerisinde günde en az 2 saat olarak kullanabilecekleri bir yasal izin türüdür.

İş kanunu madde 27’ye göre iş arama izni şu şekilde tanımlanmıştır;

Madde 27

‘’Bildirim süreleri içinde işveren, işçiye yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermeye mecburdur. İş arama izninin süresi günde iki saatten az olamaz ve işçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir. Ancak iş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlere rastlatmak ve bu durumu işverene bildirmek zorundadır. 

İşveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o süreye ilişkin ücret işçiye ödenir.

İşveren, iş arama izni esnasında işçiyi çalıştırır ise işçinin izin kullanarak bir çalışma karşılığı olmaksızın alacağı ücrete ilaveten, çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde yüz zamlı öder.’’

İş arama izni nasıl kullanılır?

İş kanununa göre bildirim süreleri içinde işveren, işçiye yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermeye mecburdur.

İş arama izninin süresi günde iki saatten az olamaz ve işçi isterse bu iznini toptan kullanabilir. Ancak iş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi bunu ihbar süresi içerisinde yapmalıdır. 

Yargıtay kararına göre işçi kendi de istifa etse iş akdi de feshedilse iş arama iznini kullanabilmektedir. İşçinin kendi istifasında bile 2 saat iş arama iznini kullanması işçi lehine pozitif ayrımcılıktır.

Peki, ihbar süresi nedir?

İhbar süresi, halk diliyle anlatacak olursak işçinin işyerinde çalıştığı süre ile orantılı olarak işten ayrılması için hem patronun hem de işçinin birbirine önceden işten ayrılacağını ya da işten çıkartılacağını söylemesi gereken süreyi ifade eder.

0 – 6 Aylık Çalışan İçin	2 Hafta
6 Ay – 1,5 Yıllık Çalışan İçin	4 Hafta
1,5 Yıl – 3 Yıllık Çalışan İçin	6 Hafta
3 Yıl ve Üzeri Çalışan İçin	8 Hafta

Bildirim süresine işçi ya da işveren uymazsa diğer tarafa bildirim süresi kadar ücret tazminat ödemek zorunda kalır. İşveren bildirim süresinin ücretini peşin öderse iş akdi tüm hukuki sonuçları ile sona erdiğinden iş arama izni istenemez.

İş arama izni nasıl hesaplanır?

Örneğin ihbar süresi 6 hafta olan birini ele alalım. Bu süre içerisinde iş arama iznini kullanabilir. 6 hafta içerisinde çalışılan günlerde her gün 2 saat iş arama izni kullanabilir. Haftada 6 gün çalışılan bir gün tatil yapılan bir iş ise 6 * 2 = 12 saat, toplamda 12 * 6= 72 saat iş arama izni vardır.

Eğer bu izni toplu halde kullanmak isterse 72 / 7,5 = 9 gün iş arama iznini kullanarak erken işten çıkabilir. Bu sürede ücreti de yatar.

İşveren iş aramak için izin vermezse ne olur?

İşverenler kanuni bir hak olan iş arama iznini vermek zorundadır, bu hak ihtiyari değildir. İşverenlerin bu iznin verilmesinde işin yoğunluğu yanında hakkaniyet kurallarına riayet etmesi, iş bulmak için kullanılabilecek zamanlarda izin vermesi gerekir. İş aramanın mümkün olmadığı örneğin gece saatlerinde iş arama izni verilmesi doğru olmaz.

İşveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o süreye ilişkin ücret işçiye ödenmek zorundadır. Yani iş arama izni ücret almanıza engel değildir.

İşveren, iş arama izni esnasında işçiyi çalıştırır ise işçinin izin kullanarak bir çalışma karşılığı olmaksızın alacağı ücrete ilaveten, çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde yüz zamlı öder. Yani başka bir deyişle iş arama izni süresinde çalışılan sürelerin ücreti üç katı ücret olarak ödenir.

Eğer işvereniniz bu hakkınızı kullandırmaz ise konuyu Alo 170 hattından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na şikâyet edebilirsiniz. İşveren, iş müfettişlerince yapılacak denetimde puantaj kayıtları ile işçiye iş arama izninin kullandırıldığını ispatlamak zorundadır.

Saygılarımla,

iKMania